SWOT վերլուծություն
իրականացնելու քայլաշար
SWOT վերլուծությունը ռազմավարությունների պլանավորման գործիք է։ Այն առաջին անգամ կիրառվել է 1960-ական թվականներին Ստենֆորդի հետազոտական ինստիտուտում և լայն տարածում է ստացել բիզնեսի և կառավարման ոլորտներում, որպես կազմակերպության ռազմավարական պլանավորման գործիք։ SWOT-ի հիմնադիրներից համարվում է Ալբերտ Համֆրին (Albert Humphrey), ով աշխատել է Սթենֆորդի հետազոտական ինստիտուտում։ SWOT-ը մինչ օրս շատ արդիական է, որովհետև․
Հասկանալի և պարզ է – հեշտ է սովորել ու կիրառել տարբեր ոլորտներում։
Համընդհանուր է – օգտագործվում է ոչ միայն բիզնեսում, այլև կրթության, առողջապահության, պետական կառավարման, նույնիսկ անձնական զարգացման մեջ։
Ճկուն է – կարելի է համադրել ժամանակակից գործիքների հետ (PESTEL վերլուծություն, OKR համակարգ, Benchmarking և այլն)։
Օգնում է ռազմավարական մտածողությանը – թույլ է տալիս տեսնել իրավիճակը ամբողջական և հավասարակշռված կերպով:
Ստորև ներկայացվում է գործիքի կիրառությունը և մի օրինակ, սակայն այն բազմաթիվ այլ կիրառման հնարավորություններ է տալիս․
Կիրառման ուղղություններ
Դասապրոցում-դասավանդման մեթոդիկայի, սովորողների ուսումնառության ձևերի և այլ կարիքների գնահատման նպատակով
Դասղեկի ժամերին- դասարանի առաջադիմության կամ միջավայրի բարոյահոգեբանական կարիքի դուրս բերման նպատակով
Ծնողական ժողովներին- ծնող-ծնող, ծնող-երեխա, ծնուղ-դպրոց հարաբերությունների կարիքի գնահատման նպատակով։
Մանկավարժական խորհրդի ժամանակ- ուսուցիչ-սովորող, ուսուցիչ-ծնող, ուսուցիչ-ուսուցիչ, ուսուցիչ-տնօրենություն, տնօրեն-ուսուցիչ համագործակցության կարիքի դուրսբերում։
Նման և այլ հարաբերություններ ու կարիքներ կարելի է չափել SWOT-ը (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) ռազմավարական վերլուծության գործիքով, որը կարող է հաջողությամբ կիրառվել դպրոցի ցանկացած միջավայրի ներկա վիճակը և զարգացման հնարավորությունները գնահատելու համար։ Այն բաղկացած է չորս հիմնական բաղադրիչներից․
Ուժեղ կողմեր (Strengths) – այն առավելություններն են, որոնք օգնում են հասնել նպատակներին։
Օրինակ՝ փորձառու անձնակազմ, բարձր հեղինակություն, նորարարական մոտեցումներ։
Թույլ կողմեր (Weaknesses) – այն թերությունները կամ խնդիրներն են, որոնք խանգարում են հաջողությանը կամ նպատակին հասնելուն։
Հնարավորություններ (Opportunities) – արտաքին գործոններ են, որոնք կարող են դրական ազդեցություն ունենալ։
Սպառնալիքներ (Threats) – արտաքին գործոններ, որոնք կարող են վնասել կամ խոչընդոտել։
SWOT վերլուծությունը հիմնականում օգնում է տեսնել վիճակի ամբողջական պատկերը և գտնել ճիշտ ռազմավարական քայլեր։
SWOT վերլուծություն դպրոցների համար
Ուժեղ կողմեր | Թույլ կողմեր |
Փորձառու և նվիրված ուսուցիչներ | Ժամանակակից տեխնիկական միջոցների (համակարգիչներ, լաբորատորիաներ և այլն) պակաս |
Բարձր կարգապահություն և կազմակերպվածություն | Լավ մշակված ուսումնական ծրագրերի բացակայություն |
Սովոողների և ծնողների ակտիվ ներգրավվածություն ուսումնական գործընթացին | Սահմանափակ ֆինանսավորում |
Հարմարավետ և անվտանգ միջավայր | Ուսուցիչների մոտիվացիայի պակաս |
Հնարավորություններ | Սպառնալիքներ |
Միջազգային և տեղական կրթական ծրագրերի և դրամաշնորհների ներգրավում | Սովորողների կամ ուսուցիչների արտագաղթ դեպի այլ քաղաքներ/երկրներ |
Նոր տեխնոլոգիաների կիրառում դասավանդման մեջ | Մրցակցություն մասնավոր և բարձր վարկանիշ ունեցող դպրոցների հետ |
Համագործակցություն այլ դպրոցների կամ ՀԿ-ների հետ | Օրենսդրական փոփոխություններ կրթական համակարգում |
Ծնողների հետ կապի ամրապնդում և համայնքային ծրագրերի ներգրավում | Տնտեսական խնդիրներ, որոնք ազդում են սովորողների կամ ուսուցիչների ընտանիքների վրա |
Վերոնշյալ աղյուսակը օգնում է պարզել․
ինչն է պետք պահպանել և զարգացնել (ուժեղ կողմեր),
ինչն է պետք բարելավել (թույլ կողմեր),
ինչ հնարավորություններ կարելի է օգտագործել,
և ինչի դեմ պետք է պաշտպանվել կամ ինչին նախապատրաստվել (սպառնալիքներ)։
Ստորև ներկայացված է դպրոցում SWOT վերլուծության օրինակ:
Ուսումնառության մոտիվացիայի բարձրացման նպատակով:
SWOT վերլուծություն
Ուժեղ կողմեր | Թույլ կողմեր |
Ուսուցիչների պատրաստակամություն նոր մեթոդներ կիրառելու համար: | Բոլոր ուսուցիչները հավասար չափով պատրաստված չեն մոտիվացիոն ռազմավարությունների մեջ: |
Սովորողների հետաքրքրությունը նորարարական և ստեղծագործական մոտեցումների նկատմամբ: | Ուսումնական ծրագրերի ծանրաբեռնվածություն, որը նվազեցնում է մոտիվացիան: |
Ծնողների ներգրավման հնարավորությունների օգտագործում: | Անհատական մոտեցման պակաս (բոլոր աշակերտների մոտիվացիան նույն կերպ չի բարձրանում): |
Աշակերտների ակտիվ մասնակցություն նախագծերին և մրցույթներին: | Հաճախ նաև նյութական խթանների (մրցանակներ, արտադպրոցական միջոցառումներ) սահմանափակ հնարավորություններ: |
Հնարավորություններ | Սպառնալիքներ |
Նոր տեխնոլոգիաների օգտագործում (խաղային մեթոդներ, առցանց հարթակներ): | Սոցիալական ցանցերի և թվային միջավայրից կախվածություն, որը խանգարում է ուսումնական մոտիվացիային: |
Հոգեբանական աջակցություն և խորհրդատվություն աշակերտների համար | Ընտանեկան խնդիրներ կամ սոցիալ-տնտեսական դժվարություններ: |
Համագործակցություն ՀԿ-ների ու կրթական ծրագրեր իրականացնող կազմակերպությունների հետ (նախագծեր, դրամաշնորհներ): | Ընդհանուր հասարակական միտումները՝ կրթության արժեքի նվազում: |
Միջազգային ու տեղական մրցույթների, ծրագրերին մասնակցություն: | Բարձր մրցակցություն՝ առաջադիմող աշակերտների միջև, որը կարող է ճնշել մյուսներին: |
Վերլուծությունից բխող քայլեր
Ուժեղ կողմերը զարգացնել․
Տրամադրել ուսուցիչներին վերապատրաստումներ մոտիվացիա խթանող մեթոդների վերաբերյալ։
Աշակերտների հետաքրքրությունների հաշվառում դասերի ժամանակ (նախագծային ուսուցում, խաղային մեթոդներ)։
Թույլ կողմերը նվազեցնել․
Ծրագրերում ապահովել հավասարակշռություն՝ նվազեցնել ծանրաբեռնվածությունը։
Կիրառել անհատական մոտեցում՝ տարբեր մոտիվացիոն գործիքներ տարբեր աշակերտների համար։
Հնարավորությունները օգտագործել․
Տեխնոլոգիաների միջոցով դասերը դարձնել ավելի ինտերակտիվ։
Մասնակցել միջազգային կրթական ծրագրերի և դրամաշնորհների։
Սպառնալիքներին պատրաստվել․
Դպրոցում կազմակերպել հոգեբանական աջակցություն։
Ապահովել ծնողների դրական վերաբերմունքը ուսումնական գործընթացի հանդեպ։
Комментарии
Отправить комментарий